In het huidige tijdperk zijn social media niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. We scrollen door onze feeds, delen updates en blijven eenvoudig op de hoogte van het leven van anderen en van wat er in de wereld gebeurt. Hoewel social media talloze voordelen bieden, brengen ze ook een schaduwzijde met zich mee: de stress door social media die leidt tot digitale overbelasting. Hoe veroorzaakt social media stress? En wat kun je doen om ermee om te gaan? Ik vertel je meer.

Laat ik voorop stellen, social media zijn niet persé slecht voor je. Nog nooit was het zo makkelijk om in contact te staan met mensen die je zonder social media maar af en toe zou spreken. En hoe leuk is het om bijvoorbeeld de vorderingen van een grote verbouwing bij vrienden van je op social media te kunnen volgen. Steeds langs gaan is vaak niet handig en zo ben je toch betrokken. Ook kan social media ontspannend zijn. De één kijkt TV, een ander kijkt wat op social media. En het kan ook nog eens informatief zijn, wanneer je bijvoorbeeld tips vindt bij iemand over een onderwerp dat jou ook bezig houdt. Dat zijn allemaal waardevolle kanten van social media. Er zijn ook kanten die een negatief effect kunnen hebben, zeker wanneer je stress door social media ervaart.

De druk van perfecte plaatjes op social media

Een van de belangrijkste bronnen van stress door social media is de druk van perfectie. We worden voortdurend blootgesteld aan zorgvuldig vastgelegde momenten van anderen die perfect lijken. Foto’s van geweldige vakanties en maaltijden, opgeruimde huizen en mensen die alleen maar liefde en geluk uitstralen creëren het gevoel dat we moeten concurreren en ons eigen leven net zo perfect moeten maken. Met daarbij de vraag of dat is wat je wilt, waar je gelukkig van wordt en of het je gaat lukken. Dit kan leiden tot gevoelens van ontevredenheid, onzekerheid. En blijven die gevoelens te lang hangen, dan resulteert dat in stress.

We vergelijken ons ook continu met anderen op basis van uiterlijk, prestaties, populariteit en meer. Die vergelijking is menselijk. Je kent het gezegde vast “het gras is groener bij de buren”, dat ook met vergelijken met anderen te maken heeft. Jezelf spiegelen met een ander is dus niet verkeerd en kan zelfs motiverend zijn. Echter, op social media wordt er enorm veel op je afgestuurd, wat je brein gewoon niet meer in normale proporties kan relativeren. Dit kan leiden tot een negatiever zelfbeeld en een deuk in je zelfvertrouwen. Want als je overal op let, dan vind je op social media altijd wel iemand die ergens beter in is of meer van iets heeft. (Of die dat zo doet voorkomen.)

Een derde stress factor die kan leiden tot stress door social media is FOMO. Deze term verwijst naar de angst om iets te missen, fear of missing out. Het is een veelvoorkomend gevoel dat mensen ontwikkelen door wat ze zien op social media, omdat je daar voortdurend ziet wat anderen doen. Een feestje in de stad waar je niet van wist, dat is geen probleem. Maar op social media delen mensen vooral alle leuke dingen. En zo lijken een heleboel levens uit alleen maar spannende en gelukkige momenten te bestaan. Dit kan leiden tot stress, omdat je door het beeld van anderen het gevoel hebt dat je zelf niet genoeg uit je leven haalt.

Digitale belasting: stress door social media

Naast de stress risico’s door wàt je op social media ziet is er nog een andere belangrijke stress factor. Dat is hòe social media in elkaar steekt. De apps zijn zo gebouwd dat je een push notificatie krijgt, oftewel een bericht met geluid erbij, als er een nieuw ‘iets’ is. Dat kan variëren van een nieuwe reactie op jouw bericht tot een signaal bij alle accounts die jij volgt die iets nieuws hebben gepost. En zo krijg je een constant bombardement van informatie, meldingen en updates die overweldigend kan zijn voor je brein. Rode bolletjes en cijfertjes laten je in je smartphone weten dat je meldingen hebt. De meldingen leiden enorm af en trekken je aandacht continu weg van wat je aan het doen was. Dat kan digitale overbelasting en stress door social media tot gevolg hebben.

Daarnaast zijn social media gebouwd met een algoritme dat bepaalt wat je in je feed te zien krijgt. Dat is namelijk niet alleen informatie van mensen die jij bewust volgt, zoals je zus en je buurman. Op basis van jouw surfgedrag krijg je ook accounts en advertenties te zien van dingen waarvan social media denken dat het bij jouw interesses past. Dat is slim bedacht van de social media, want door deze techniek  gebeurt het dus dat mensen langere tijd zitten te scrollen. Ook al heb je maar 10 accounts die je volgt op Instagram, de app biedt je steeds nieuwe content aan die je mogelijk ook leuk vindt om te zien. En zo ben je opeens een uur verder met schattige filmpjes kijken van dieren, omdat je in het begin toevallig de hond van je buurman in een filmpje zag.

Je brein wordt onbewust digitaal overprikkeld door social media. Het krijgt zoveel informatie en je wordt er helemaal ingeslurpt. Met een gebrek aan concentratie, vermoeidheid en stress door social media tot gevolg.

Hoe kun je omgaan met stress door social media

De hier genoemde bij-effecten die negatieve gevoelens en stress door social media tot gevolg kunnen hebben, die zijn niet zo goed voor je. Het is daarom belangrijk om bewust en evenwichtig met social media om te gaan. Ik geef je een aantal punten om voor jezelf op onderzoek te gaan over jouw social media gedrag.

Bewustwording

Het begint met bewustwording. Het vernuftige van social media is dat je vaak helemaal niet in de gaten hebt hoeveel tijd en aandacht er naartoe lekt. Heb jij voor jezelf een idee? Kijk maar eens bij je schermtijd-informatie. En herken jij negatieve gevoelens of wanneer je gestresst raakt door social media?

Limieten instellen

Bepaal voor jezelf hoeveel tijd je wilt besteden aan social media. Zet desnoods een timer als je even wat rond wilt scrollen, zodat je je er niet in verliest.

Beperk afleiding

Ben jij snel afgeleid door de meldingen die je binnen krijgt? Wat zou je daarmee willen? Hoeveel van de meldingen wil je echt direct weten? En welke signalen zou je bijvoorbeeld kunnen uitschakelen? Wat mij heel erg helpt, is een tijdvak per dag waarin we thuis de telefoons weg leggen. Dat is tussen 17 en 20 uur, dan is onze tijd en aandacht helemaal voor de kinderen en elkaar. In het begin vond ik het best wel wennen, want dan was ik toch nieuwsgierig naar iets. Maar nu we het al langer zo doen, is het eigenlijk een makkelijke gewoonte geworden.

Positieve feeds

Welke accounts vind je echt leuk om te volgen? Blijf die vooral volgen. Zijn er accounts waarbij je merkt dat je jezelf (te)veel aan het vergelijken bent? Ontvolg ze. Hou je feed vol met inspirerende en motiverende accounts.

Relativeer

Wees jezelf bewust van het feit dat social media niet altijd de realiteit weerspiegelen. Mensen laten online zien wat ze willen laten zien en dat zijn meestal alleen de leukste dingen. Het zijn allemaal mensen. Ook al zie je het niet, ook zij hebben hun onzekerheden en angsten. Wat kun je als geheugensteuntje doen om voldoende te blijven relativeren wat je op social media ziet?

Digital Detox

Zo af en toe een pauze van social media kan heerlijk zijn. Leg je telefoon weg en richt je op de echte wereld. Bijvoorbeeld een dag, zou dat je lukken? En wat brengt het je? Dit kan een manier van ontspannen zijn wanneer je merkt dat je last hebt van stress door social media.

Druk door social media, praat erover

En wat je verder kunt doen, is erover praten natuurlijk. Social media kunnen tot gevoelens van onzekerheid, ontevredenheid, een lager zelfbeeld en dus stress leiden. Maar vaak spelen er dan ook andere zaken waardoor niet alleen de van stress door social media je bezig houdt. Wanneer je je uit balans voelt, heeft dat immers vaak meerdere kanten. Neem gerust vrijblijvend contact met mij op om te kijken wat ik voor je kan betekenen.