Stress is een normaal onderdeel van het leven. Het helpt ons om alert te blijven en snel te reageren wanneer dat nodig is. Maar wanneer stress zich blijft herhalen, vaker en langer aanwezig blijft en dus eigenlijk chronisch wordt, kan het je enorm uit balans brengen en schadelijk zijn voor je fysieke en mentale gezondheid. Door de vroege waarschuwingssignalen van stress te herkennen kun je tijdig ingrijpen, zodat de stress zich niet in je vastzet en je ernstigere klachten zoals een burn-out kunt voorkomen. Wat zijn deze eerste signalen van stress en hoe kun je deze stress signalen herkennen?

Je slaappatroon verandert

Een van de eerste signalen van toenemende stress is vaak een verstoring van je slaappatroon. Misschien merk je dat je moeilijk in slaap kunt vallen? Of word je vaak wakker tijdens de nacht of word je al vroeg wakker en kun je niet meer in slaap vallen? Dit kan natuurlijk incidenteel gewoon eens voorkomen. Maar deze veranderingen kunnen ook een waarschuwingssignaal voor stress zijn. Zeker wanneer je slaappatroon anders blijft, is dit iets om in de gaten te houden.

Je voelt je (steeds meer) moe

Je voelt je moe en je raakt steeds meer uitgeput. Zelfs na een goede nacht of wanneer je niet eens actief bezig bent geweest. Stressklachten kunnen fysieke uitputting veroorzaken. Je lichaam staat dan namelijk continu in de hoogste staat van paraatheid en dat kost veel energie. Dit zorgt voor het gevoel van altijd “aan” staan. Je lichaam geeft dan een duidelijk signaal van stress, het vertelt je dat je behoefte hebt aan uitschakelen.

Je voelt je prikkelbaar

Een ander eerste signaal van stress dat veel mensen met stressklachten herkennen is prikkelbaar zijn. Merk je dat je snel geïrriteerd bent en een kort lontje hebt? Ook hiervoor geldt, dit kan gewoon eens voorkomen. Maar het kan ook een teken van emotionele stress zijn. Door stress kun je je ook angstiger voelen dan normaal. Dit heeft te maken met dat zowel bij directe stress als bij angst je lichaam stresshormonen aanmaakt. Daarom gaat het vaak met elkaar gepaard. Prikkelbaar zijn zorgt ervoor dat ook anderen vaak stress signalen herkennen bij jou.

Je merkt fysieke klachten op

Belangrijk waarschuwingssignalen van stress zijn fysieke klachten. Veel mensen herkennen hoofdpijn, spierpijn, spanning in de nek en schouders en buikpijn als fysieke klachten bij stress. Deze symptomen kunnen uiteraard ook een andere herkomst hebben. Stress kan zich op veel verschillende manieren in je lichaam manifesteren. Ook subtieler, zoals een trillend ooglid of een droge plek op je huid. Het voornaamste is, merk je fysieke klachten op, neem ze dan altijd serieus.

Je hebt moeite met concentreren

Een van de eerste signalen van stress die je vooral op je werk merkt is dat je moeite hebt met concentreren, ook op taken die je voorheen gemakkelijk aankon. Stress kan je vermogen om te focussen en helder na te denken aantasten. De ene persoon kan dit goed verbloemen en voor zich houden, bij een ander kan het zo zijn dat collega’s dit al vroeg opmerken. Dat iemand een beetje een vergeetachtige of verstrooide indruk maakt bijvoorbeeld.

Je eetgedrag verandert

Stress signalen herkennen kan best wel lastig zijn, want niet alle vroege tekenen zijn je meteen duidelijk. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je veranderingen ervaart in je eetgedrag als reactie op stress. Je kunt meer eten dan normaal of juist je eetlust verliezen. Wanneer dit langer aanhoudt, werkt dit ook door in gewichtsschommelingen.

Je voelt je eenzaam

Een waarschuwingssignaal van stress kan zijn dat je je eenzaam voelt. Je trekt jezelf terug uit sociale aangelegenheden. Je vermijdt bijvoorbeeld afspraken met vrienden en probeert onder verjaardagen van familie uit te komen. Dit signaal is vaak ook deels een gevolg van de andere signalen. Als je moe bent en slecht slaapt, heb je waarschijnlijk ook minder zin en energie om er ’s avonds op uit te gaan. Met name het gevoel van eenzaamheid is juist wel passend bij een hoge mate van stress.

Hoe kun je deze stress signalen herkennen?

Het herkennen van deze stress signalen die je als vroege waarschuwingssignalen moet beschouwen vergt een flinke mate van zelfbewustzijn. Sta regelmatig stil bij hoe je je emotioneel en fysiek voelt. Een praktische tip daarvoor is om een dagboek bij te houden. Daar kun je de veranderingen in je slaap, energieniveau, emoties, fysieke klachten, concentratie en eetgedrag dagelijks noteren. Juist de lijn door de dagen en weken heen geeft je een goed inzicht in hoe jij ervoor staat. Ook kan de feedback van mensen uit je directe omgeving nuttig zijn. Zij merken soms eerder veranderingen op dan jijzelf.

Het lastige is dat alle vroegsignalen van stress ook andere oorzaken kunnen hebben. Het is vaak de combinatie van signalen en het aanhouden van klachten waarmee je stress beter kunt identificeren. En een belangrijk gegeven erbij is dat stress niet zomaar weggaat. Er zal iets moeten veranderen.

Wat kun je doen als je deze signalen herkent?

Als er sprake is van een of meerdere van deze stress signalen herkennen, dan is het belangrijk om in actie te komen. De vroege stress signalen hebben juist als doel om je in de actie te zetten, zodat je gaat werken aan het herstellen van je balans. Er zijn verschillende stressmanagementtechnieken die je kunnen helpen, zoals mindfulness, ademhalingsoefeningen en lichaamsbeweging. Daarmee kun je je stress niveau naar beneden brengen, in ieder geval tijdelijk. Want belangrijker is om te ontdekken wat jouw stressoren zijn, oftewel wat zijn de punten in je leven die jou stress bezorgen? Door die echt aan te pakken, neem je de bron van je stress weg. Daarmee verminder je jouw stress gevoelens en ga je weer meer rust ervaren.

Misschien klinkt dit allemaal ingewikkeld, de stress signalen herkennen, maar dat hoeft het niet te zijn. Ik kan je er als coach goed bij helpen. Met het herkennen van de vroege stresssignalen ben je er vaak ‘vroeg’ bij en kun je ernstigere klachten en een burn-out voorkomen. Het Terug in Balans traject is precies hiervoor ontwikkeld. In dit traject werken we samen in drie maanden tijd aan het herstellen van de rust en terug in balans komen. Bovendien leer je om ook in de toekomst meer bestand te zijn tegen stress en je evenwicht te behouden. Zodat je kunt genieten van alles, ook als het soms even tegen zit.

Wil je meer weten over het Terug in Balans traject of wat ik voor je kan betekenen in het leren stress signalen herkennen en je stress aanpakken? Neem gerust vrijblijvend contact met me op.